O Szczurku referendum i murku

Trzebinia nie jest jedynym miastem w Polsce, gdzie szykuje się gminne referendum w sprawie odwołania burmistrza. Takich inicjatyw w całym kraju, tylko w tym roku, było ponad 20. Kilka padło na etapie zbierania podpisów poparcia.

Nie jest łatwo przeprowadzić skuteczne referendum. Jeden raz się jednak udało. W czerwcu, w Ostródzie. Burmistrz został tam odwołany skutecznie i w najbliższą niedzielę, 14 października, Ostróda wybierze sobie nowego. Żeby referendum było ważne, do urn musiało pójść 2.816 osób. Poszło ponad 8 tysięcy. Powodem odwołania burmistrza było to, że „ignorował on głos mieszkańców miasta i podejmował decyzje świadczące o niekompetencji i niegospodarności, nie stwarzał warunków do realnego rozwoju gospodarczego oraz zwiększenia miejsc pracy.” Ponad 5 tysięcy ludzi uznało go za przekonywujący. Zatem nie ma rzeczy niemożliwych. 

Stanisław Szczurek, burmistrz Trzebini, nie jest jedynym burmistrzem na celowniku. Referenda szykują się m.in. w Zakopanem, Raciążu, Dąbiu k/Konina. W Raciążu i Zakopanem inicjatywę odwołania burmistrza podjęli jednak nie mieszkańcy, ale rady gminne. Rada trzebińska, póki co, większością głosów murem (nie mylić z słynnym myślachowickim murkiem), stoi za burmistrzem Szczurkiem. Murek zaprząta natomiast umysły prokuratorów badających sprawę ewentualnej niegospodarności burmistrza. Sprawa toczy się niezależnie od procedur referendalnych, choć murek i niegospodarność to także jeden z zarzutów inicjatorów referendum.

Skąd taki wykwit inicjatyw referendalnych w Polsce? Być może stąd, że pozycja burmistrza w strukturze władz samorządowych jest bardzo silna. To umocowanie sprawia, że jednoosobowo podejmowane decyzje, zwłaszcza te niepopularne, są dla wielu ludzi przejawem arogancji władzy lub wyrazem braku rozeznania w hierarchii społecznych potrzeb.

Ciekawe, czy trzebinianie skorzystają z okazji jaką niesie ze sobą referendum. Fachowcy twierdzą, że nawet te nieudane podnoszą świadomość obywatelską i że bezdyskusyjnie mają wpływ na jakość rządzenia.